काठमाडौं । ‘सेभ द चिल्ड्रेन’ले बालअधिकार सम्बन्धी विश्वकै पहिलो दस्तावेज जेनेभा घोषणापत्र जारी भएको एक शताब्दी पुगेको अवसरमा ‘बालअधिकार शताब्दी महोत्सव’ मनाएको छ । सेभ द चिल्ड्रेनका संस्थापक एग्लेन्टाइन जेबको नेतृत्वमा जारी भएको जेनेभा घोषणापत्रले विश्वभर बालअधिकार पैरवीका लागि ऐतिहासिक आधारशीला निर्माण गरेको थियो । बालअधिकारको क्षेत्रमा विश्वभर सेभ द चिल्ड्रेन अग्रणी संस्था मानिन्छ ।
जेनेभा घोषणापत्रको एक दशक र नेपालमा सेभ द चिल्ड्रेनले बालअधिकार प्रवद्र्धनका लागि बालबालिकासँग चार दशक लामो यात्रा पूरा गरेको छ । सेभ द चिल्ड्रेन नेपाल र भूटानका राष्ट्रिय निर्देशक तारा क्षेत्रीका अनुसार नेपालमा सेभ द चिल्ड्रेनले सन् १९७६ बाट काम गर्न सुरु गरेको थियो । बालबालिकाको स्वास्थ्य, पोषणा र शिक्षा क्षेत्रबाट काम गर्न सुरु गरेको सेभ द चिल्ड्रेनले चार दशकमा नेपालमा बाल अधिकारलाई संविधानसम्म समेट्न सफल भएको छ ।
निर्देशक क्षेत्रीले भनिन्, ‘हामीले बालअधिकार सुनिश्चितताका लागि बालबालिका, समुदाय र नागरिक समाज संगठनहरुसँगको सहकार्य गर्दैआएका छौं । बालबालिकाहरुले जलवायु परिवर्तन सृजित विपद्हरुदेखि अनलाइन÷अफलाइन जोखिमसम्मका चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको अहिलेको समयमा बालबालिकाका अधिकार र समाजमा उनीहरुको अर्थपूर्ण सहभागिताका लागि हामी एकजुट छौं ।’
बालमैत्री स्थानीय शासन, दश वर्षे शसस्त्र संर्घको समयमा विद्यालयलाई शान्ति क्षेत्र घोषणा गर्ने, बाल श्रम निषेध गर्ने कानून, बालबालिका सम्बन्धी ऐन र बालबालिका सम्बन्धी राष्ट्रिय नीति लागु गर्नमा सेभ द चिल्ड्रेनको भुमिका महत्वपूर्ण छ ।
‘नेपालमा बालअधिकार अभियानः अवसर र भावी मार्गचित्र’ शिर्षकमा सेभ द चिल्ड्रेनले प्रतिवेदन पनि सार्वजनिक गरेको छ । प्रतिवेदनले बालबालिकामा रणनीतिक लगानी बढाउनुपर्ने र नेपालको बालअधिकार अभियानले हासिल गरेका उपलब्धिहरुलाई दिगो रुपमा कायम राख्न भावी पुस्ताका बाल अभियन्ताहरु तयार गर्नुपर्नेमा जोड दिएको छ ।
प्रतिवेदन अध्ययनपछि महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्री नवल किशोर साह सुडीले विशेष संरक्षण आवश्यकता भएका बालबालिकालाई प्राथमिकता दिँदै बालबालिकाको आवाजलाई नीति निर्माणको हरेक तहमा समेट्न सरकार प्रतिबद्ध रहेको बताए ।