अमेरिकासँग यस्तो एक बम छ, जसले इरानका पहाडभित्र लुकाइएका भूमिगत परमाणु केन्द्रहरू ध्वस्त पार्न सक्छ। यो बम हो GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP), जुन परमाणु बाहेकको सबैभन्दा ठूलो ‘बंकर बस्टर’ बम मानिन्छ। यस्तो बम हाल केवल अमेरिकाकै स्वामित्वमा छ।
करीब १३,६०० किलोग्राम वजनको यो अत्यधिक सटीकता भएको बमले इरानको फोर्दो नामक भूमिगत केन्द्रसम्म पुगेर क्षति पुर्याउन सक्छ। यो केन्द्र एक पहाडको भित्र गहिरो सुरक्षित संरचनामा अवस्थित छ।
हालसम्म अमेरिकाले यस बमलाई इजरायललाई प्रदान गरेको छैन।
यो बम के हो र यसको उपयोग कसरी हुन्छ?
अमेरिकी सरकारले यो बमलाई एक खतरनाक गहिराइ प्रवेश गर्ने हतियार को रूपमा व्याख्या गरेको छ। यो बम सतहबाट ६१ मिटरभन्दा गहिरो पुगेर विस्फोट गर्न सक्छ, जसले गहिरो बंकर तथा सुरुङहरूलाई नष्ट गर्न सक्षम बनाउँछ।
यो बम बोइङ कम्पनीले निर्माण गरेको हो र यसको परीक्षण न्यू मेक्सिकोको व्हाइट स्यान्ड्स मिसाइल रेञ्जमा गरिएको थियो। यद्यपि, युद्धमा यसको प्रयोग अहिलेसम्म भएको छैन।
यो MOP बम “मदर अफ अल बम्स” भनेर चिनिने MOAB (Massive Ordnance Air Blast) भन्दा पनि शक्तिशाली मानिन्छ। MOAB बम ९,८०० किलोग्रामको हुन्छ, र यसको प्रयोग २०१७ मा अफगानिस्तानमा गरिएको थियो।
कसरी प्रक्षेपण गरिन्छ?
यो बम प्रक्षेपणका लागि विशेष रुपमा तयार पारिएको अमेरिकी वायु सेनाको B-2 Spirit Stealth Bomber प्रयोग गरिन्छ, जसको निर्माता Northrop Grumman हो। यस बमवर्षक विमानको पेलोड क्षमता १८,००० किलोग्राम छ र यो बिना इन्धन पूर्तिसहित ११,००० किमी तथा इन्धन भरेपछि १८,५०० किमी सम्म उडान गर्न सक्छ।
B-2 ले दुईवटा MOP बमहरू बोकेर परीक्षण उडान सफलतापूर्वक सम्पन्न गरिसकेको छ।
फोर्दो केन्द्र र इजरायलको दृष्टिकोण
फोर्दो केन्द्र तेहरानबाट करिब ९५ किमी टाढा, क़ोम नजिकैको पहाडमा छ। यो केन्द्र २००६ मा निर्माण थालिएको हो र २००९ मा मात्र इरानले सार्वजनिक रूपमा यसको अस्तित्व स्वीकार गरेको थियो।
यो केन्द्र सतहबाट करिब ८० मिटर गहिराइमा रहेको छ र इरान तथा रुसी रक्षा प्रणालीबाट सुरक्षित गरिएको छ।
IAEA ले मार्च २०२३ मा यहाँ ८३.७ प्रतिशत शुद्धता भएको यूरेनियम फेला पारेको थियो, जुन हतियार बनाउने स्तरको नजिक छ।
इजरायली प्रधानमन्त्री नेतान्याहूले इरानको मिसाइल तथा परमाणु कार्यक्रम इजरायलको अस्तित्वका लागि खतरा भएको बताएका छन्। उनीहरूको भनाइमा “फोर्दो ध्वस्त नभएसम्म कारवाही अपूरो हुनेछ।”
अमेरिका संलग्न हुन्छ?
विशेषज्ञहरूका अनुसार, इजरायलले एक्लै यो बम प्रयोग गर्न सक्दैन र अमेरिका बिना यस्तो कदम असम्भवजस्तै छ।
प्रोफेसर पॉल रोजर्स भन्छन्, “इरान जस्तो अत्याधुनिक सुरक्षा प्रणाली भएको राष्ट्रमा हमला गर्दा F-22 स्टेल्थ विमान तथा ड्रोनहरूको सहयोग आवश्यक पर्छ।”
अर्कातर्फ, अमेरिका स्थित Arms Control Association की केल्सी डेवनपोर्ट भन्छिन्, “जबसम्म फोर्दो सञ्चालनमा रहन्छ, इरानसँग भविष्यमा परमाणु हतियार बनाउने जोखिम कायम रहन्छ।”
तर के MOP साँच्चै त्यो गहिराइसम्म पुगेर केन्द्र ध्वस्त गर्न सक्छ त?
प्रोफेसर रोजर्स भन्छन्, “यो अहिलेसम्मको सबभन्दा राम्रो सम्भावना हो, तर पूर्ण सफलताको ग्यारेन्टी छैन।”
– बीबीसी हिन्दीबाट अनुवादित
