चीनको प्रसिद्ध इलेक्ट्रिक गाडी उत्पादक कम्पनी बीवाइडी (बिल्ड योर ड्रिम्स) ले पछिल्लो समय विश्व बजारमा मात्र होइन, नेपालमा समेत उल्लेखनीय उपस्थिति जनाइरहेको छ। ब्याट्री उत्पादनबाट सुरु भएको यो कम्पनी आज विश्वकै ठूला इलेक्ट्रिक कार उत्पादकहरूमध्ये एक बनेको छ।सन् १९९५ मा वाङ च्वानफुद्वारा ब्याट्री निर्माता कम्पनीको रूपमा स्थापित बीवाइडी आज विश्वको सबैभन्दा ठूलो इलेक्ट्रिक भेइकल (इभी) निर्माताको रूपमा स्थापित भएको छ।
ब्याट्री उत्पादनबाट सुरु भएको यो यात्राले सन् २००३ मा अटोमोबाइल क्षेत्रमा प्रवेश पाएसँगै एक क्रान्तिकारी मोड लियो। आज बीवाइडीले विश्वव्यापी ईभी बजारमा आफ्नो प्रभुत्व जमाएको छ र यसको प्रभाव नेपालजस्ता विकासोन्मुख देशहरूमा समेत स्पष्ट देखिन थालेको छ। साधारण ब्याट्री कम्पनीबाट सुरु भएर विश्वको अग्रणी ईभी ब्रान्ड बन्नु बीवाइडीको प्राविधिक उत्कृष्टता, नवीन सोच र दिगोपनप्रतिको प्रतिबद्धताको प्रमाण हो।
बीवाइडीले विश्वभर विभिन्न देशहरूमा आफ्ना कारखाना, अनुसन्धान केन्द्र र वितरण सञ्जाल विस्तार गर्दै आएको छ। चीन, युरोप, भारत, थाइल्याण्ड, ब्राजिल लगायतका देशहरूमा यसको बलियो उपस्थिति छ। पछिल्लो समय बाईडीले टेस्लासँग प्रतिस्पर्धा गर्दै विश्वकै सबैभन्दा बढी इलेक्ट्रिक कार बिक्री गर्ने कम्पनीको रूपमा आफूलाई उभ्याएको छ। सन् २०२३ मा मात्रै बाईडीले झन्डै ३२ लाख युनिटभन्दा बढी गाडी बिक्री गरेको थियो, यो तथ्याङ्क आफैंमा निकै उत्साहजनक हो।
बीवाइडीको सफलताको मुख्य आधार यसको ‘भर्टिकल इन्टिग्रेसन’ रणनीति हो, जसअनुसार कम्पनीले गाडीका लागि आवश्यक ब्याट्री, मोटर, सेमिकन्डक्टर र अन्य महत्वपूर्ण पाटपुर्जाहरू आफैँ उत्पादन गर्छ। जसले उत्पादन लागत घटाउन र आपूर्ति श्रृंखलामा नियन्त्रण कायम गर्न मद्दत पुर्याएको छ।
बीवाइडीको सबैभन्दा चर्चित प्रविधि यसको ‘ब्लेड ब्याट्री’ हो। यो ब्याट्री परम्परागत लिथियम-आयन ब्याट्रीभन्दा बढी सुरक्षित, टिकाउ र शक्तिशाली मानिन्छ। यसले सुरक्षा परीक्षणहरूमा आफूलाई अब्बल साबित गरेको छ, जसले गर्दा उपभोक्ताको विश्वास जित्न सफल भएको छ।
यसका साथै, ‘ई-प्लेटफर्म ३.०’ जस्ता प्रविधिले गाडीको रेन्ज, दक्षता र प्रदर्शनलाई नयाँ उचाइमा पुर्याएको छ। विश्वव्यापी रूपमा, बीवाइडीले चीन, युरोप, दक्षिणपूर्वी एसिया र ल्याटिन अमेरिकाका बजारहरूमा आफ्नो बलियो उपस्थिति देखाएको छ। सन् २०२३ को अन्तिम त्रैमासिकमा विश्वभर सबैभन्दा बढी ईभी बिक्री गर्दै यसले टेस्लालाई समेत पछि पारेको थियो, जसले यसको विश्वव्यापी लोकप्रियतालाई पुष्टि गर्छ। कम्पनीका कारखानाहरू, अनुसन्धान तथा विकास केन्द्रहरू र साझेदारीहरू विश्वका विभिन्न महादेशमा फैलिएका छन्, जसले यसलाई एक साँचो विश्वव्यापी ब्रान्ड बनाएको छ।
नेपालमा बीवाइडीको आगमन र विकास
नेपालमा बीवाइडीको प्रवेश सन् २०१७ तिर आधिकारिक वितरक सिमेक्स इंक नेपालमार्फत भएको थियो। सुरुवाती चरणमा BYD e6 जस्ता मोडलहरू भित्र्याइए पनि नेपाली बजारमा यसको वास्तविक चर्चा र लोकप्रियता एटो ३ (Atto 3) को आगमनपछि चुलिएको हो। एटो ३ को आकर्षक डिजाइन, उत्कृष्ट रेन्ज, ब्लेड ब्याट्रीको सुरक्षा र प्रतिस्पर्धी मूल्यले गर्दा यो नेपाली उपभोक्तामाझ निकै लोकप्रिय बन्यो। आज काठमाडौँ, पोखरालगायतका प्रमुख सहरका सडकमा बीवाइडीका गाडीहरू सहजै देख्न सकिन्छ, जसले यसको बढ्दो लोकप्रियतालाई दर्शाउँछ।
नेपालको भौगोलिक अवस्था, जहाँ उकालो-ओरालो र घुमाउरो बाटोहरू छन्, त्यहाँ ईभीको उच्च टर्क निकै उपयोगी साबित हुन्छ। साथै, पेट्रोल र डिजेलको बढ्दो मूल्य तथा ईभीमा सरकारले प्रदान गरेको कर छुटका कारण बीवाइडी जस्ता गाडीहरू आर्थिक रूपमा पनि आकर्षक मानिएका छन्। कम मर्मत खर्च र सहरी क्षेत्रको छोटो दूरीको यात्राका लागि उपयुक्त हुनुले पनि यसको माग बढाएको छ।
सुरुवाती वर्षहरूमा केही सयको संङ्ख्यामा मात्र बिक्री भए पनि पछिल्लो तीन वर्षमा बाईडी गाडीहरू प्रति वर्ष सयौंको संख्यामा बिक्री भइरहेका छन्। २०२२ र २०२३ मा बाईडी एटो ३ मोडलले धेरै ग्राहकको मन जित्यो। गत वर्ष दसैँको घटस्थापनामा बीवाईडीले नेपालमा एकै दिन १३२ वटा विद्युतीय गाडीहरू बिक्री गर्दै एक ऐतिहासिक उपलब्धि हासिल गरेको थियो। यो नेपालको विद्युतीय सवारी बजारमा कुनै पनि कम्पनीद्वारा एकै दिनमा गरिएको सबैभन्दा ठूलो बिक्री हो, जसले नेपाली बजारमा बीवाईडीको प्रभुत्वलाई थप बलियो बनाएको छ।
नेपालमा हाल बाईडीका दर्जनौँ चार्जिङ स्टेसन सञ्चालनमा छन्, जसले प्रयोगकर्तालाई अझ सहज बनाइरहेको छ।
बीवाइडीको गाडी नेपालका लागि विशेष उपयुक्त देखिन्छन्। काठमाडौंजस्ता सहरहरूमा ट्राफिक धेरै हुने र दूरी छोटो हुने हुँदा विद्युतीय गाडीहरू प्रभावकारी हुन्छन्। पेट्रोल र डिजेलको भारी आयात खर्च हुने मुलुकका लागि बीवाइडीजस्ता (ईभी) ब्रान्डले वातावरणीय संरक्षणसंगै आर्थिक राहत पनि दिन्छन्।
बाईडीको विशिष्टता र नेपालको सन्दर्भमा यसको महत्व
बीवाइडीको अन्य गाडी कम्पनीहरूभन्दा फरक यस अर्थमा छ कि यसले ब्याट्री, मोटर, इलेक्ट्रोनिक कन्ट्रोल सिस्टम लगायत सबै प्रविधि आफैं बनाउँछ। यसको ‘ब्लेड ब्याट्री’ प्रविधि आज विश्वकै सबैभन्दा सुरक्षित र टिकाउ ब्याट्रीमध्ये पर्छ। बाईडीका गाडीहरू लामो दूरी, छिटो चार्ज र कम मर्मत खर्चका लागि चिनिन्छन्।
नेपालजस्तो मुलुक जहाँ पेट्रोलियम इन्धनको विकल्प खोजिँदैछ, बाईडीजस्ता कम्पनीको प्रवेशले वातावरणीय सुधार मात्र होइन, विदेशी मुद्राको बचत र दीर्घकालीन आर्थिक स्थायित्वमा पनि योगदान दिन्छ। पछिल्ला केहि वर्षको तथ्याङ्क हेर्ने हो भने विद्युतीय सवारी प्रयोगले वार्षिक करोडौँ रुपैयाँको इन्धन आयात खर्च घटाइरहेको छ।
नेपाली बजारमा बीवाइडीका एटो ३, डल्फिनर सिल जस्ता मोडलहरू उपलब्ध छन्। एटो ३ को मूल्य लगभग ६५ लाख रुपैयाँबाट सुरु हुन्छ भने डल्फिन अलि सस्तो विकल्पको रूपमा रहेको छ। यस्ता गाडीहरू सुरुवाती लागत महँगो देखिए पनि दीर्घकालीन रूपमा निकै किफायती हुने देखिन्छ।
यी मोडलहरूले मूल्य, सुरक्षा र प्रविधिको हिसाबले बजारमा उपलब्ध अन्य ब्रान्डहरूलाई कडा प्रतिस्पर्धा दिइरहेका छन्। बीवाइडीको बढ्दो प्रयोगले नेपालको अर्थतन्त्र र वातावरणमा सकारात्मक प्रभाव पारेको छ। यसले स्थानीय स्तरमा रोजगारी सिर्जना गरेको छ, पेट्रोलियम पदार्थको आयातमाथिको निर्भरता घटाउन मद्दत पुर्याएको छ र सहरी क्षेत्रको वायु प्रदूषण कम गर्न योगदान दिएको छ। सरकारको हरित ऊर्जा र ईभी प्रवर्द्धन नीतिसँग बीवाइडीको व्यापारिक रणनीति पूर्ण रूपमा मेल खान्छ।
भविष्यमा नयाँ मोडलहरूको आगमन र चार्जिङ पूर्वाधारको विस्तारसँगै दक्षिण एसियाली बजार, विशेषगरी नेपालमा,बीवाइडीको भविष्य निकै उज्ज्वल देखिन्छ। यसले नेपालको यातायात क्षेत्रलाई दिगो र सफा बनाउने अभियानमा एक महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने निश्चित छ।
हाल बीवाइडीले केवल सवारी बिक्री मात्र होइन, चार्जिङ पूर्वाधार र ग्राहक सेवा सञ्जालमा पनि लगानी गरिरहेको छ। यसको प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष रोजगारी सिर्जनाले नेपालको (ईभी) उद्योगमा सकारात्मक तरंग ल्याएको छ।
बिस्तारै नेपालभर बाईडी गाडीहरूको संख्यामा वृद्धिसँगै आम नागरिकमा विद्युतीय सवारीप्रतिको आकर्षण बढिरहेको छ। नेपाल सरकारको (ईभी) प्रवर्द्धन नीति, कर छुट सुविधा र बढ्दो इन्धन मूल्यबीच बीवाइडी जस्ता कम्पनीहरूको भविष्य अझ उज्यालो देखिन्छ।
बाईडीको सन्देश सरल छ – “सपना देख, विश्वास गर, निर्माण गर”। र यो सन्देश नेपालजस्ता सम्भावनायुक्त मुलुकका लागि अत्यन्त सान्दर्भिक देखिन्छ।
