काठमाडौ। नेपाल-चीन उत्तरी कोरला नाकामा स्थित दशगजा क्षेत्रमा करिब एक दर्जन स्थानीय व्यापारीले नेपाली र चिनियाँ सामानको पसल सञ्चालन गरिरहेका छन्।
सीमावर्ती गाउँपालिका लोमान्थाङ-२ र १ वडाका व्यापारीहरू समुन्द्र सतहदेखि ४,६१० मिटरको उचाइमा रहेको कोरलापासमा बसेर नेपाली र चिनियाँ सामानको व्यापार गर्दै आएका छन्। नेपाल-चीन कोरलानाका कात्तिक २७ गतेदेखि खुलेपछि सीमावर्ती क्षेत्रका स्थानीय व्यापारीहरूले यहाँ पसल र रेष्टुरेन्ट सञ्चालन गर्दै बस्न थालेका छन्, लोमान्थाङ-२ छोसेरका युवा पासाङ वाङ्दीका अनुसार।
कोरलानाका अवलोकन गर्न आउने आन्तरिक र बाह्य पर्यटकहरूलाई स्थानीय उत्पादनसहित चिनियाँ सामान बेचेर व्यापारीहरूले आम्दानी गर्दैछन्। उनले भने, “कतिपय व्यापारीहरूले पर्यटकलाई खाजानास्ता र चियाकफी पनि खुवाउँछन्।” यहाँ एक दर्जन व्यापारी त्रिपाल टाँगेर व्यापार गर्दै आइरहेका छन्, र उनका अनुसार बिहान उठ्ने बित्तिकै रेष्टुरेन्टसँगै चिनियाँ सामानको पसल सञ्चालन हुन्छ र साँझमा सबै सामान त्रिपालमुनि थन्क्याइन्छ।पासाङले आफू पनि यहाँ व्यापार गर्दै आएका छन् र उनले भने, “दुई महिनादेखि व्यापार गर्दै आएका छु, र चिनियाँ सामानको व्यापार सन्तोषजनक रहेको छ।”
कोरलानाका लागि यात्रीहरू बिहान ९ बजे चीनको तर्फबाट सामान किनेर दिउँसो २ बजे फर्किन्छन्। लोमान्थाङ-१ छोसेरकी लाक्पाछेसुङ गुरुङले भने, “कोरलापासमा व्यापार गर्न जाने प्रक्रिया भने निकै जटिल छ। चीनको नाका प्रवेश गर्न सीमापार पासको आवश्यकता पर्छ र हामीले सामान आफ्नै ढंगले ल्याउनुपर्ने हुन्छ।”गुरुङले पनि आफ्नो अनुभव सुनाउँदै भने, “नाका खुलेपछि बर्खा महिनामा यहाँ त्रिपालमुनि बसेर व्यापार गरिरहेको छु। हिउँदमा चिसो हुन्छ र पर्यटक कम आउँछन्, त्यसैले जाडो महिनामा पोखरा झर्छु।”
कोरलानाकामा व्यापार गर्दा कठिनाइहरू पनि छन्। गुरुङले भने, “यहाँको उच्च उचाइले लेक लाग्ने समस्या उत्पन्न गर्दछ र नाका क्षेत्रको वातावरणमा आवश्यक पूर्वाधारको कमीले व्यापारी र पर्यटकलाई स्वास्थ्य समस्यामा पारिरहेको छ।” यति मात्रै होइन, नाकामा खानेपानी र भरपर्दो शौचालयको अभावले पनि व्यापारी र पर्यटकलाई कठिनाइमा पारिरहेको छ।नेपाल-चीन कोरलानाका खुल्ला भएको डेढ वर्षसम्म भन्सार कार्यालयले आयात र निर्यातको प्रक्रिया बन्द गरिदिएको छ।
लोमान्थाङ–२ छोसेरका वडाध्यक्ष कर्मानाम्ग्याल गुरुङले यसबारे भने, “नाका खुलेको भए पनि भन्सारले स्थानीय व्यापारीलाई सामान ल्याउन र बिक्री गर्न अनुमति दिँदैन, जसले हाम्रो रोजीरोटीमा असर पुर्याएको छ।”वडाध्यक्ष गुरुङले नाका खुल्ला गर्दा व्यापारमा आउने समस्याहरूको समाधानका लागि सरकारसँग पहल गर्ने कुरा बताएका छन्। “नाका खुल्नाले व्यापारिक गतिविधिहरू सहज बनाइदिनुपर्ने हो, जसका लागि भन्सारका लागि आवश्यक पूर्वाधार निर्माण गर्न सरकारको ध्यान जानु पर्छ,” उनले भने।कोरलानाका व्यापारीहरूले चिनियाँ सामानलाई स्थानीय बजारमा ल्याएर बेच्न चाहन्छन्, तर भन्सारको प्रतिबन्धले यो प्रक्रिया रोकिएको छ। “अब व्यापार गर्नका लागि आवश्यक कानूनी र प्रशासनिक समस्याहरूको समाधान गर्नु अति आवश्यक छ,” गुरुङले थपे।
