भारत–पाकिस्तान भिडन्तमा चीन निर्मित विमानको प्रयोग

काठमाडौं । भारत र पाकिस्तानबीच भएको पछिल्लो सैन्य झडपमा चीनमा निर्मित J-10C लडाकु विमान प्रयोग गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन्। पाकिस्तानले भारतविरुद्ध PL-15 मिसाइलसहितको J-10C विमान प्रयोग गरेको र यसले भारतीय राफाल विमान खसालेको दाबी The Telegraph लगायत सञ्चारमाध्यमहरूमा गरिएको छ।

पाकिस्तानी विदेशमन्त्री इशाक डारले संसदमा यसबारे बोल्दै J-10C विमानहरूले तीनवटा भारतीय राफाल विमान खसालेको दाबी गरे। साथै उनले पाकिस्तानको सैन्य सफलता देखेर चीन पनि खुसी भएको बताएका छन्।

भारतले भने राफाल खसिएको पुष्टि गरेको छैन। यदि पाकिस्तानको दाबी पुष्टि भएमा, यो राफाल लडाकु विमान युद्धमा पहिलोपटक नष्ट भएको घटना हुनेछ। CNN का अनुसार फ्रान्सका एक गुप्तचर स्रोतले कम्तिमा एउटा राफाल विमान नष्ट भएको उल्लेख गरेका छन्।

यसबीच चीनको विदेश मन्त्रालयले भने भारत–पाकिस्तान संघर्षमा चिनियाँ विमान प्रयोग भएकोबारे कुनै जानकारी नभएको जनायो। तर अमेरिकी अधिकारीहरूका अनुसार चीनमा निर्मित J-10C ले दुईवटा भारतीय विमानलाई हवाई मिसाइल आक्रमणमार्फत खसालेको विश्वासका साथ दाबी गरिएको छ।

सो झडपमा प्रयोग गरिएको मिसाइलको अवशेष सामाजिक सञ्जालमा देखा परेका फुटेजका आधारमा PL-15 मिसाइल भएको पुष्टि गरिएको छ। PL-15 मिसाइलले १४५ किलोमिटर दूरीसम्म लक्ष्य भेदी गर्न सक्छ।

J-10C लडाकु विमानको विशेषता

J-10C विमान चीनको सरकारी रक्षा कम्पनी अन्तर्गत पर्ने चेंग्दू एयरोस्पेस कर्पोरेशनले विकास गरेको ४.५ जेनेरेसनको मल्टिरोल फाइटर हो। यसमा AESA राडार, आधुनिक इलेक्ट्रोनिक वारफेयर प्रणाली, र PL-15 जस्ता लामो दूरीका मिसाइल जडान गरिएका हुन्छन्। यो विमानले आकाश र जमिन दुबै लक्ष्यमा आक्रमण गर्न सक्छ।

पाकिस्तानले भारतले फ्रान्सबाट राफाल विमान ल्याएपछि सन् २०२२ मा चीनबाट पहिलो पटक J-10C विमानहरू प्राप्त गरेको थियो। पाकिस्तानसँग हाल २५ भन्दा बढी यस्ता विमान रहेको अनुमान छ।

रणनीतिक असर

भारतसँग अहिले ३६ वटा राफाल विमान छन्, जसलाई चीन र पाकिस्तानसँगको सीमा नजिक तैनाथ गरिएको छ। भारतले आफ्नो हवाई सुरक्षा बलमा इजरायल निर्मित हवाई प्रतिरक्षा प्रणाली समेत प्रयोग गरेको छ।

विश्लेषकहरूले यस झडपलाई चिनियाँ सैन्य प्रविधिको परीक्षणको रुपमा हेरेका छन्। J-10C विमान र PL-15 मिसाइलको प्रभावकारिताले चीनको रक्षा प्रविधिको विश्वसनीयता बढाएको मानिएको छ। परिणामस्वरूप चेंग्दू एयरक्राफ्ट कम्पनीको सेयर मूल्य २० प्रतिशतले बढेको छ।

तर कतिपय विश्लेषकहरूले पाइलट त्रुटि, मौसमीय प्रभाव वा अन्य प्राविधिक कारणहरूलाई नजरअन्दाज नगरी निष्कर्षमा पुग्न सावधानी अपनाउनुपर्ने सुझाएका छन्।यस संघर्षले भारत–पाकिस्तानबीचको सैन्य प्रतिस्पर्धालाई थप चर्काउँदै क्षेत्रीय सुरक्षामा गम्भीर असर पुर्‍याउन सक्ने चिन्ता समेत व्यक्त गरिएको छ।